🌀 Spirala Odporności

Na podstawie: ‘Praktyka ponownego połączenia: praktyka budowania odporności’, Constance Washburn, Deep Time Journal, marzec 2021 

Miliony ludzi na całym świecie doświadczają traumy spowodowanej przemocą, wojnami, katastrofami klimatycznymi, uciskiem, rasizmem, chorobami psychicznymi, chorobami somatycznymi i izolacją. W wyniku chronicznego stresu jako gatunek nie działamy mądrze. Gdy wchodzimy w stan walki, ucieczki lub zamrożenia – naturalne reakcje na traumatyczne wydarzenia i długotrwały stres – nasza racjonalna część mózgu dosłownie się wyłącza. Mechanizm ten pomagał nam przetrwać w sytuacjach nagłego zagrożenia, takich jak ucieczka przed drapieżnikiem, jednak nie sprzyja rozwiązywaniu problemów związanych ze zmianami klimatu, niesprawiedliwością społeczną, wymieraniem gatunków czy systemowym rasizmem.

Jako ludzie musimy uczyć się i dzielić sposobami na regulację naszych układów nerwowych oraz dbać o siebie, aby móc funkcjonować w sposób sprzyjający zarówno ludzkości, jak i planecie. Nauczam, że jest to nie tylko możliwe, ale i niezbędne, jeśli chcemy stworzyć świat, jakiego pragniemy dla przyszłych pokoleń.

"Jeśli świat ma zostać uzdrowiony dzięki ludzkim wysiłkom, jestem przekonana, że dokonają tego zwykli ludzie, których miłość do życia jest większa niż ich strach." 

– Joanna Macy

Praktyka Ponownego Połączenia kładzie nacisk na wrodzoną mądrość, odporność, odwagę i zdolność ludzi do działania w imieniu życia. To rewolucyjne podejście, które przesuwa perspektywę z tego, co jest w nas nie tak, na to, co jest w nas zdrowe i silne. Kluczowe dla budowania odporności jest postrzeganie ludzi jako istot odpornych i wspieranie ich w dostrzeganiu swojej siły i sprawczości wobec katastrof i traumatycznych doświadczeń. Osoby, które doświadczyły traumy, często czują się bezsilne i pozbawione wyboru. Podczas prowadzenia tej praktyki istotne jest zapewnienie uczestnikom możliwości decydowania o tym, w jaki sposób i czy w ogóle chcą brać w niej udział. Praktyka opiera się na zaufaniu, że każda osoba znajdzie w sobie to, czego potrzebuje, zamiast narzucania jej, co powinna myśleć czy czuć.

Odczuwanie bólu z powodu stanu świata jest tak naturalne, jak odżywianie się czy oddychanie. Jesteśmy nierozerwalnie związani z przepływem materii, energii i informacji, które nas kształtują. Nie jesteśmy oddzieleni od świata – jesteśmy jego integralną częścią, jak komórki w większym organizmie. Kiedy ten organizm doznaje traumy, my również ją odczuwamy. (Macy i Brown, 2014)

Praktyka Ponownego Połączenia normalizuje nasze reakcje na stresujące i traumatyczne doświadczenia. Wszyscy ludzie reagują na nie w podobny sposób. Te reakcje nie są oznaką słabości, lecz świadectwem naszego głębokiego człowieczeństwa i wzajemnych powiązań z większą siecią życia. Rozwijanie umiejętności regulacji emocji w obliczu stresu poszerza naszą strefę odporności i zwiększa zdolność do działania na rzecz życia, nawet w trudnych czasach.

🌀 Spirala Praktyki Ponownego Połączenia

Spirala Praktyki Ponownego Połączenia to proces budowania odporności. Poszerzamy naszą strefę odporności, wielokrotnie przechodząc przez kolejne etapy spirali, zdobywając nowe zasoby i wzmacniając naszą zdolność do radzenia sobie z bólem. W efekcie zyskujemy nowe spojrzenie i idziemy naprzód.

🌀 Wdzięczność jako akt rewolucyjny i uzdrawiający

Jednym z kluczowych narzędzi budowania odporności jest odnalezienie osoby, miejsca, zwierzęcia lub przekonania duchowego, które nas wspiera, dodaje otuchy i podtrzymuje. Takie zasoby pomagają regulować układ nerwowy, umożliwiając inteligentne reagowanie na życiowe wyzwania. W Praktyce Ponownego Połączenia wdzięczność pozwala uczestnikom odnaleźć wewnętrzne zasoby, które otwierają ich serca i pomagają zmierzyć się z bólem świata bez wpadania w reakcję walki, ucieczki lub zamrożenia.

Wdzięczność poprawia zdrowie psychiczne i fizyczne, wzmacnia poczucie własnej wartości i empatię, a także pomaga przezwyciężyć traumę. Dlatego praktyki wdzięczności oraz wzmacnianie naszych zasobów są istotnym elementem pracy z Honorowaniem Bólu Świata.

🌀 Widzenie nowymi – przedwiecznymi – oczami

Te praktyki i nauki pomagają nam doświadczyć naszego połączenia z całym życiem. Zrozumienie współistnienia nie jest nowe – wszystkie rdzenne kultury na świecie zawsze to wiedziały, a współczesna nauka dopiero zaczyna to potwierdzać.

Osobiste połączenie z naturą było dla mnie jednym z głównych sposobów radzenia sobie z traumą we wczesnym dzieciństwie. Moim najlepszym przyjacielem było drzewo – miedziany buk, który dawał mi ukojenie i poczucie, że nie jestem sama. Wcześnie, jako niemowlę w inkubatorze, nawiązałam także głęboką więź z Ziemią, rozumiejąc ją jako ostateczną matkę. Praktyki pozwalające dotknąć tego wzajemnego połączenia i poczucia przynależności do Ziemi stanowią istotne zasoby dla wszystkich doświadczających traumy i stresu.

Podobnie, przynależność do ludzkiej społeczności jest kluczowym zasobem. Podczas warsztatów uczestnicy doświadczają swojej współzależności z innymi, co pomaga im na nowo odnaleźć poczucie wsparcia i przynależności. Jako ssaki jesteśmy zaprogramowani do życia w społecznościach, a izolacja prowadzi do lęku i poczucia zagubienia. Dlatego praktyki wspierające poczucie wspólnoty oraz bycia wysłuchanym są kluczowe dla budowania odporności, uspokojenia układu nerwowego i odzyskania zdolności do myślenia oraz działania.

🌀 Pójście naprzód

Spirala Praktyki Ponownego Połączenia jest potężnym narzędziem odporności, które możemy stosować w każdym aspekcie życia. Uczestnicy warsztatów mogą powracać do praktyk, które poznali, i zastanawiać się, jak wprowadzić je do codzienności, aby ich układ nerwowy stawał się bardziej odporny, spokojniejszy i skuteczniejszy. Wśród pomocnych praktyk znajdują się: wdzięczność, uważność na to, co nas wspiera, prowadzenie dziennika, taniec, śpiew, bycie świadomym swojego ciała, honorowanie bólu świata, dostrzeganie jego piękna i współzależności oraz wspólne działanie na rzecz przyszłości, której pragniemy.

Constance Washburn, aktywistka, edukatorka i facylitatorka z ponad 35-letnim doświadczeniem, szkoliła się u Joanny Macy od 1994 roku. Jest praktykującą buddystką od 1968 roku i łączy swoje doświadczenie z naturą, treningiem uważności, teatrem i edukacją, aby stworzyć ludziom możliwości przebudzenia się do ich wzajemnych powiązań.