🌀 Aktywna Nadzieja i Praktyka Ponownego Połączenia

"Aktywna Nadzieja jest praktyką. Jest jak tai chi czy ogrodnictwo. Jest raczej czymś, co robimy niż czymś, co mamy. To proces, który możemy zastosować do każdej sytuacji, a obejmuje on trzy kluczowe kroki. Po pierwsze, zaczynamy tam, gdzie jesteśmy, by wyrobić sobie jasny ogląd rzeczywistości, uznać to, co postrzegamy i czujemy. Po drugie, identyfikujemy to, na co mamy nadzieję, a kategoriach kierunku, w którym chcemy zmierzać, lub wartości, które chcemy widzieć i realizować. Po trzecie, podejmujemy kroki, które przemieszczają nas lub sytuację w tym kierunku. Jako, że Aktywna Nadzieja nie wymaga optymizmu, możemy stosować ją również w tych obszarach, w których czujemy się bezsilni."

- Joanna Macy, Chris Johnstone, Aktywna Nadzieja, wyd. Krytyka Polityczna, 2023

Oba podejścia – „Aktywna Nadzieja” (Active Hope) oraz „Praktyka Ponownego Połączenia” (The Work That Reconnects, WTR) – zostały opracowane przez Joannę Macy i współpracowników, aby pomóc ludziom radzić sobie z kryzysem ekologicznym i społecznym w sposób, który wzmacnia odporność psychiczną, poczucie sprawczości i motywację do działania. Choć mają wspólną filozofię, różnią się zakresem i zastosowaniem.

Aktywna Nadzieja to indywidualna praktyka (choć można jej się uczyć i doświadczać grupowo np. podczas warsztatów), pomagająca rozwijać odporność psychiczną i utrzymać zaangażowanie w trudnych czasach. Opiera się na trzech etapach pracy nad nadzieją:

• zobaczenie rzeczywistości taką, jaką jest – uświadomienie sobie wyzwań, przed którymi stoimy;
• kreślenie, czego pragniemy – wizji przyszłości, którą chcemy współtworzyć;
• planowanie i podejmowanie działań – stopniowe kroki w stronę zmiany, niezależnie od niepewności, co do zobaczenia rezultatów swoich działań.

Głównym przesłaniem Aktywnej Nadziei jest to, że wciąż mamy wybór i możliwość podjęcia działania na rzecz świata, którego jesteśmy nierozerwalną częścią.

Rys. Joanna Grzymała-Moszczyńska

Wspólnym drogowskazem, czy też mapą Aktywnej Nadziei i Praktyki Połączenia jest spirala (aktywnej nadziei/praktyki ponownego połączenia). Przechodzimy jej kolejne etapy - czy to praktykując indywidualnie, czy w grupie, co daje większe możliwości pogłębienia doświadczenia i refleksji.

• Spirala rozpoczyna się w wdzięczności, z zaproszeniem do refleksji nad tym, za co jesteśmy wdzięczne i wdzięczni. Proces ten wycisza rozgorączkowany umysł i pomaga nas uziemić. Poczucie nieadekwatności może zniknąć, ponieważ otwieramy się zarówno na empatię, jak i pewność siebie. Stajemy się bardziej obecne i emocjonalnie ugruntowani, przygotowując się do następnej fazy.
• Honorując nasz ból związany ze stanem świata i odważając się go doświadczyć i wyrazić, poznajemy prawdziwe znaczenie współczucia: cierpieć razem z nim. Zaczynamy poznawać ogrom naszego serca i umysłu. To, co izolowało nas w prywatnej udręce, teraz otwiera się na zewnątrz i przenosi nas w szerszy zakres naszego współistnienia. Uhonorowanie naszego bólu otwiera nas na naszą miłość, odwagę, wyobraźnię i poczucie sprawiedliwości.
• Gdy doświadczamy rzeczywistości naszego współistnienia, zaczynamy widzieć nowymi/przedwiecznymi oczami. Możemy poczuć, jak blisko i całkowicie jesteśmy związani ze wszystkim, co istnieje. Staje się jasne, w jaki sposób sprawiedliwość społeczna i sprawiedliwość środowiskowa są ze sobą powiązane. Możemy posmakować naszej własnej mocy do zmiany i poczuć strukturę naszych żywych powiązań z przeszłymi i przyszłymi pokoleniami oraz z naszymi siostrzanymi gatunkami.
• W 'pójściu na przód' przechodzimy do działań, które wzywają każdą i każdego z nas, zgodnie z naszą sytuacją, darami i ograniczeniami. Pracujemy z innymi, gdy tylko jest to możliwe, wyznaczamy cel, układamy plan i zaczynamy podejmować działania. Nie czekamy na gotową koncepcję lub niezawodny schemat, ponieważ każdy krok będzie naszym nauczycielem, przynosząc nowe perspektywy i możliwości. Nawet jeśli nie odniesiemy sukcesu w danym działaniu, możemy być wdzięczni za szansę, którą wykorzystaliśmy i lekcje, których się nauczyliśmy.

"Praktyka Ponownego Połączenia pozwala ludziom odkrywać i doświadczać ich wrodzonych połączeń ze sobą nawzajem oraz samouzdrawiających mocy sieci życia, przekształcając rozpacz i przytłoczenie w inspirujące, oparte na współpracy działanie".

- Joanna Macy

Praktyka Ponownego Połączenia to zwykle głębokie, transformacyjne doświadczenie grupowe, które pomaga przejść od poczucia bezsilności do zaangażowania w działania na rzecz świata. Stosowana jest głównie w dłuższych warsztatach, kręgach i spotkaniach grupowych, często z elementami pracy z ciałem, rytuałów i głębokiej refleksji. 

Praktyka Ponownego Połączenia rozwijana i udostępniana jest na całym świecie przez współpracowników i współpracownice Joanny Macy i kolejne pokolenia zaangażowanych osób. Wiele z nich skupionych jest w Work That Reconnects Network, ale dostępna jest dla wszystkich osób na otwartej licencji, pod warunkiem przestrzegania określonych zasad i wartości.